Theo thông tin từ Bộ Công Thương, 12 quốc gia tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) kỳ vọng vòng đàm phán cấp bộ trưởng tiếp theo vào giữa tháng 3 sẽ có thể xử lý các vấn đề còn vướng lại.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết vướng mắc chính cản TPP đạt thỏa thuận vẫn là giữa Nhật và Mỹ. Nhật muốn Mỹ cho Nhật mở cửa “có mức độ” đối với nhóm 5 mặt hàng nông nghiệp được cho là nhạy cảm với nước này, bao gồm gạo, đường…

Cả 2 vòng đàm phán song phương Mỹ-Nhật tại Singapore đều không mang lại kết quả, khi Mỹ giữ thị trường ôtô, còn Nhật quyết “đóng” 5 mặt hàng nông nghiệp. Đây là lý do khiến vòng đàm phán các bộ trưởng thương mại tại Singapore gặp khó khăn, vì quan hệ song phương Nhật-Mỹ chi phối quan hệ các nước trong TPP.

Đứng trước sự bế tắc nêu trên, sau nhiều nỗ lực song phương cũng như sự thuyết phục của các nước trong TPP đối với Nhật Bản và Hoa Kỳ, các bên đã đi đến thống nhất là sẽ tính đến tình hình cụ thể của Nhật Bản, hạn chế số lượng và chủng loại sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ xuất khẩu vào Nhật bằng cơ chế hạn ngạch. “Lúc đầu bước vào vòng đàm phán thì thấy khó, nhưng vào ngày cuối cuộc đàm phán tại Singapore đã có mở ra” – Bộ trưởng cho hay.

Mỹ và Nhật Bản là hai nền kinh tế lớn nhất trong số 12 nước hiện tham gia đàm phán TPP, gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Theo dự kiến, Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ thăm Nhật Bản vào tháng 4.2014 và đây được kỳ vọng là mốc quan trọng cho việc kết thúc đàm phán TPP.

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng khẳng định sẽ đàm phán quyết liệt với Mỹ về mở cửa thị trường dệt-may và da-giày. “Riêng Việt Nam và Mỹ cũng còn vướng mắc vấn đề lao động.  Tuy nhiên Việt Nam luôn duy trì tinh thần tích cực, xây dựng khi tham gia TPP, song nếu như không đạt “cốt lõi kinh tế là da-giày và dệt-may thì sẽ không nhượng bộ”. Nếu tham gia TPP thành công, thỏa thuận này sẽ giúp gỡ vướng cho Việt Nam trong các xung đột thương mại liên quan đến Luật Trang trại (Farm Bill) hay chống bán phá giá. Với chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng, tôi tin tưởng tiến trình đàm phán TPP sẽ thuận lợi hơn.”

Ngoài Hiệp định TPP, Bộ trưởng Công Thương kỳ vọng Việt Nam sẽ hoàn tất 2 thỏa thuận thương mại quan trọng khác trong năm 2014, gồm Hiệp định Thương mại tự do với Liên minh Châu Âu và Liên minh thuế quan với Nga, Belarus và Kazakhstan. Ông cho rằng, cả 2 thỏa thuận sau đều có khả năng sẽ kết thúc đàm phán cuối năm nay.